Çîroka Revî û Kîso 


 

Rojekê ji rojê xwedê reviyak û kîsok di nava çîyakîda li qay hev hatin.

Revî got kîso: Birakê kîso hingî kefa min ji tera te ez xwazim tu bibê destû birakê min.“

Kiso li ser van gotinê Revî fikirî û di dilê xweda got: Gelo çima Revî xwaze bibê destu birakê min? Ez ne heywanekî jehatima û ez wek wî ne xurt û bi qewetim ku ez bi wîra herim neçirê. Xwezî min zanîbuya çima ew sih ji min ke.”

Li ser wan gotin û pirsê xwe wî got: “Birakê Revî kefa ninjî pir ji ter tê, lê tu bes kenê xwe bi min bika. Ez wek te ne xurt û jehatîma heger tu min bikê destû birakê xwe ezê li serê te bibim bela.”

Revî go: Te heyb kir. Çawa te bibê bela serê min? Heger ez sax bim ez nahelim ticara tu ji derb bikevê. Ma qey ti nizanê nave min revîya û hezar û yek fenê min henê? Hiç ti xema mexwa! Ezê te ji her tengayîye xelas bikim.”

Pepukê kîso ti xelasbûna xwe ji destê revî nedîn lewma wî got berbê.

Rojekê ew di ber senca rezekîra meşîn Revî got kîso: „Birakê kîso dileme re trihnî xweş. Ka tu li wir guhdarbe ezê hem nav vî rezî tirihnî me î henik bînim.

Kîso got: „Birakê Revî te çawa di nava vê senca pir asêr herê nav rez?“

“Min gotîya te 1001 fenê min henê. Ka tu guhdarîya birakê xwe bika çawa ezê niha tera me tirihe şerîn î xweş ji mera bînim.“ Bi van gitinara av bi devê Revî ket.

Ew li ber kîzenekê sekinî û got: “Ezê divir bikevim nav rez.”

 Kîso bala xwe da kîzenê dilê wî xerabû ku li alîyê din xefk wedaya. Pepuko tirseha û got: Birakê Revî tu biya nin û xwedê bikê ti narê nava vî rezî hakê hin te bigirin yanjî te bikûjin hinga ezê bey te bi kuva herim.”

Revî li gotinê wî nesekinî û serê xwe kir kîzenê. Ji newqê û peda çu kîzenê hima qîren bi wî ket.

Lingê wî ketin xefkê. Ji şewta laşê xwe qarî û neqarî feyda nekir. Kir û nekir nikarîbû lingê xwe ji xefkê derêxe.

Mefera wî ma birake wî Kisoe reben.

“Birakê kîso min xelaska! Heger xwedîyê rez sibehî bê û min di wirda bibînê we min bikûjê.”

Kîsoye reben tu çarê nedîn û got: “Ma min negot te mer nav Rez te bîya min nekir? Te got 1001 fenê min henê. Ka weca xwe bi fene xwe xelaska!”

Berê sibehê kîso got: “Tû çara di deste minda nina ku ez ji tera karibim bikim lê ez karim şîretekê li te bikim. Gava xwedîyê rez hat tu xwe bimirî û behna xwe ji ber xwe biba. Belkî ew bahwer bike ti mirîya û te ji xefke derexe û te jideste xwe baveje arde hingî ti ji xwer bazda.”

Gava sebehî xwedîyê rez hat halo meyzand kû reviek di xefka wîdeya kefa wî gelekî hat.

Wî lingê xwe li Revî da ew nelebitî. Wî got: “Welê ew ji tirsa mirîya.”

Wî ew ji xefkê derêxist û avet we meydanê gava ew avêt hima Revî rabû ser xwe û bazda.

Xwedîyê xefkê poşman bu le hew giha Revî. Revî xwe qevast û ji ber wî winda bu.

Demek bihirt carek din Revî û kîso di ber wî rezîr hatin. Revî got birakê kîso ka tu guhdarba ezê hem tirihnî xwe û te bînim. Kiso got: “Ma cara din nayê bîra te? Ti vêcarê bikevê xefkê xwedîyê we we te biguroyê û henû lingê te ji xefkê derexê.”

Revî got: “Cara din ez di kîzenê ra çum kizen teng bû lewma ez ketim xefkê. Ezê vecarê di ser sencêr biqevizim ez nahelim lingê min bigihê xefkê.”

Gava ew di ser sencêra qevist senc bilind bû hirterpilî û lingê talî ketin xefkê, xefk çelpî û qîren bi Revî ket.

Kîso got: “Ma min negot te? Te bîya min nekir. - Qey Xwedê temamê te bi destê xqwedîyê vê xefkê anîbu. We sibehî sere te jekê.”

Revî got: “Birakê kîso ez ketim bexte te û xwede mi vecarejî xelaska. Eze hedî her tiştî bîya te bikim.”

 Kîso fikirî û got: “ Bik hawar! Belkî Revîyen din dengê te bikin û ben arî min.”

Revî kir hawar û qîren. Revîkî din dengê wan hiskir û hat cem wan û got: „Kuro çi qîren û hawara teya?“

Wî got ma ti min nabînê ez di çi halîdema.

Revîye din got: „Ma ez çi bikim?

Kiso got heger sibehî xwedîyê xefkê hat tijî li vê meydana ha xwe direjka û xwe bimirî. Hingî belkî ew şaş bibê û birakê min berdê.”

Wan wek ku kîso gotubû kir. Sibehî xwedîyê xefkê hat halo meyzand va revîyê wî carek din ketîya xefkê. Ew kenî û got: „Ma qey ev cara dina ku te ez xapandim.“ Wî xencer ji ber xwe derêxist ku serî di xefkêda jekê. Gava wî nezîkî lekir halo meyzand ku yekîdin jî li we meydanê direjkirîya. Pepuko şaş bu û got: “Qeseb bi navê xwedê ew bi tirih behejîna.“

Rahişt Revîyê di xefkêda û avêt cem edin. Hima herdu rabun ser xwe û heryek bi derekê da revîn.

Çiqas xwedîyê xefka poşman bu le ti çare di destê wida neman.

Disa demek bihirt Revî û kîso di ber rêzra meşîn. Revî got: “Birakê kîso weleh dilê me gelekî rê tirihnî henik.”

Kiso got: “Ma qey carê dina. Vê carê qima min nayê ti herê nav rêz û xwe bikê xefkê.”

Revî got: “Ez mezinbum lewma ez ketim xefkê kîzen ji minra tenga. Vê carê dora teya, ti her tirihnî me bîna.”

Kiso kir qîren nekir qîren çare ji destê Revî nedî.

Revî got: “Ti ji çi tirsihê? 1001 fenê min hena gavâ ti bikevê xefkê ezê te we gavê derêxim.”

Kîso di dilê xweda got: “Heger fenekî te hebuya te xwe ji xefkê derexista.”

Çiqasî kisoye reben li ber xwe da ti mecal nedin go karibe xwe ji bela revî xelaske. Ew mecbur bu ku here nav rez. Gava xwe di kizenera circirand pepuko bimicalbu û linge wî ket ser xefke û ted ma asê.

Gava revî fehmkir ku xefk ji wîra be zirar bu ew quluft nava rez û deve xwe kir nava weşîye tirih û zike xwe je dagirt.

Kiso çiqas ke hawar û gazin revî helaqe xwe ji wî nanî heta ew ter ji tirihe şerîn bu henû weşîk tirih kir deve xwe û hat cem kisoye reben. Kiso di xefkeda ke kaz kaz revî tirih anî û danî berwî û got: “Ev çi kaz akza teya ma min ti ji bîr kirîya? Hişta bahra te tijî hinî ji wî tirihe xweş î şerîn bixwa.”

Kiso got: “Malxerab xefke lingê min qût kir. Ka min ji vê xopanê derêxa!”

Revî kenî û got: “Ti heneke xwe bi min ke? Ezê çawa karibim te ji xefkê derexim.”

Kiso got: “Ma qey min ti di cara ji deste Xwedîye xefke xelaskirî?”

Revî got: “Rasta min ticara bahwer nedikir go ti hewqasî şarzeyî. Wecarê dora teya. Xwejî xelaska.”

Kiso got: “Te got min 1001 fene te hena. Te karibe min bi fene xwe ji hemû astengîya xelaske. Ma kanîn ew fene te?”

Revî got: “Rasta fene min hena. Min bi fena ti şandî nav rez ji bana ti re ji minra veke û ez ji vî tirihe xweş bixwum.”

Kiso bahwerkir go Revî ji awilda bi wîra xayîn bû û ew tijara wî ji xefke azad nake.

Kîso got revî: “Wa ezê weca bimirim. Xewdîye xefke wext be û we ji kerba min bikûje. Ka ti bi wirda wer ta ez carek din wî rûye te carek din berî ez bimirim maçkim. Revî rûye xwe anî ber devê kiso û got: “Keremka”.

Hima kiso xwe zerkir gûhe wî û kir deve xwe û sere xwe kişand qalike xwe.

Qîren bi revî ket û li xweda. Çiqasî wî li ber xweda û kîso dinanê xwe li gûhe wî şidandin.

Di wî halîda hero man heta xwedîye xefka kat û revî ji devî kîso derexis, ew di cihda jirih bir û çerme wî je kir. Xedîye xefke ji kefa hew zanîbû kiso dene ser kuda xwe. Linge wî gireda û ew berda nav rez. 

Serê xwendekar û gûhdera ji minra saxbe.

 

© Niviskar: Ferhun Kurt

 

 

 

 

 

 

 

 Çîrok û Meselê bi Kurdî 


Kure ku Bave xwe aveti


  Mesela dize bajare halaba mira


  Mesela Muso kundo


    Se zilame belengaz


   Bahlul heft sala xeberneda


  Bahlul u cinare xwe 


  Bahlul u hezimata Xelife u wezire wi


  Bahlul u xelat


 

Çîrok:

 

  Tschiroka revi u kew


  Tschiroka revi u kiso


     Tschiroka reviye i be aqil


  Tschiroka scher gur u revi  


 
Top
© Niviskar:  Ferhun Kurt 

 

Die chronologische Geschichte einer leiderprobten, kleinen Religionsgemeinschaft

 

 

 


Einfuehrung des Autors


Einleitung


Kapitel Eins


Kapitel Zwei


Kapitel Drei


Kapitel Vier


Anhang